اخذ رتبه پیمانکاری یکی از موضوعات مهم برای شرکت های پیمانکار محسوب می شود. شرکت های پیمانکاری با توجه به سیستم رتبه بندی موجود باید نسبت به اخذ گرید پیمانکاری اقدام کنند تا معیار دقیقی برای سنجش سطح کیفی و کمی فعالیت آنها وجود داشته باشد.
رتبه بندی شرکت ها بر اساس تبصره های سازمان برنامه و بودجه انجام می شود و هر شرکتی که بخواهد در مزایده ها یا مناقصات شرکت کند یا برای تامین بودجه به سراغ منابع دولتی برود، نیاز به دریافت رتبه پیمانکاری دارد.
علاوه بر این بالا رفتن رتبه یک شرکت می تواند باعث افزایش اعتبار آن شده و شرکت را تبدیل به شریک تجاری یا همکاری ایده آل برای انجام پروژه های بزرگ دولتی و خصوصی کند.
در این مقاله همه چیز را درباره اخذ رتبه بندی پیمانکاری مورد بررسی قرار می دهیم.
تعریف پیمانکار و انواع آن
پیمانکار به طور کلی یک شخص حقیقی یا حقوقی است که مقررات و ضوابط موجود در آیین نامه را دارد و می تواند رتبه پیمانکار را به دست آورد.
پیمانکار حقیقی فردی است که با داشتن الزامات مورد نیاز، گواهی صلاحیت پیمانکاری (رتبه پیمانکاری) را اخذ کرده باشد.
پیمانکار حقوقی نیز یک شخص حقوقی محسوب می شود که با ارئه مدارک و اسناد در سامانه ثبت شرکت ها به ثبت رسیده و با داشتن الزامات خاص، موفق به کسب رتبه پیمانکاری شده است.
پیمانکاران، صرف نظر از حقیقی یا حقوقی بودن، ۳ نوع هستند:
- گروه اول: تمام سهام شرکت آنها متعلق به یک شخص حقیقی و ایرانی است.
- گروه دوم: تمام سهام شرکت آنها متعلق به موسسات، سازمان ها، نهادها و ارگان های دولتی یا شهرداری است.
- گروه سوم: اگر پیمانکار در گروه یک و دو نباشد، در این گروه قرار می گیرد.
رشته های رتبه بندی پیمانکاران
برای اخذ رتبه پیمانکاری ابتدا باید از انواع رشته های رتبه پیمانکاری آگاهی داشته باشید. به طور کلی رتبه پیمانکاری در ۱۱ رشته مختلف صادر می شود که به شرح زیر است:
- راه و ترابری: تمامی فعالیت های مربوط به طراحی، اجرا و نگهداری از راه ها، پل ها، تونل ها، بنادر و فرودگاه ها
- نفت و گاز: فعالیت های مرتبط با استخراج، انتقال و توزیع نفت و گاز یا تولید انرژی
- آب: تمامی فعالیت های مرتبط با طراحی و اجرای سیستم های تامین، توزیع و دفع آب شرب یا آب صنعتی/کشاورزی
- کشاورزی: فعالیت های مرتبط با طراحی، اجرا و نگهداری سدها، شبکه های آبیاری و زهکشی، مزارع و باغ ها، کانال ها و…
- ساختمان: فعالیت های مربوط به ساخت و ساز انواع ساختمان ها و سازه های ساختمانی، اجرای تاسیسات مکانیکی و برقی ساختمان ها، اجرای فضای سبز و محوطه سازی
- تاسیسات و تجهیزات: فعالیت های مرتبط با نصب، راه اندازی و نگهداری از انواع تاسیسات مکانیکی، الکترونیکی، برقی و…
- صنعت و معدن: فعالیت های مربوط به طراحی، اجرا و راه اندازی کارخانه ها، کارگاه ها و سایر تاسیسات صنعتی و معدنی
- ارتباطات: فعالیت های مرتبط با طراحی، اجرا و نگهداری از شبکه های مخابراتی، تلویزیونی و رادیویی
- نیرو: فعالیت های مرتبط با تولید، توزیع و انتقال نیرو، نیروگاه ها و شبکه های انرژی و برق، پست های توزیع و…
- کاوش های زمینی: فعالیت های مربوط به بهره برداری از منابع زیرزمینی، حفاری چاه نفت و گاز، اکتشاف منابع زیرزمینی
- مرمت آثار باستانی: فعالیت مرتبط با طراحی و اجرای مرمت آثار تاریخی یا بررسی و مستندسازی از بناها و آثار تاریخی
نحوه رتبه بندی شرکت های پیمانکاری
یکی از مهم ترین شرایط رتبه بندی شرکت های پیمانکاری این است که شرکت ثبت شده داشته باشید.
در واقع بعد از تاسیس شرکت، رتبه بندی بر اساس میزان فعالیت، تجربه، سوابق و توان مالی تعیین می شود. مثلا مبلغ پروژه های انجام شده در ۱۵ سال قبلی، می تواند نشان دهنده توان مالی شرکت باشد.
از طرف دیگر تجربه و دانش نیروی فنی شرکت و اعضای هیئت مدیره و مدیران، در رتبه بندی شرکت اهمیت دارد.
برای رتبه بندی شرکت های پیمانکاری موارد زیر در نظر گرفته می شود:
- شرایط بهداشتی و مقرراتی، همچنین حفاظت فنی و ایمنی در پروژه های انجام شده
- شرایط تجهیزاتی کارگاه و تجهیز محیط کار به ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز
- شرایط حفاظتی محل انجام پروژه؛ به عنوان مثال فنس کشی، تامین روشنایی، وجود تجهیزات آتش نشانی و اطفا حریق، حراست و…
- شرایط بیمه کارکنان پروژه، محل پروژه و ادوات
- دریافت مجوزهای لازم بر اساس الزامات موجود در سامانه ساجات
- حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی در دو سوم از اعضای هیئت مدیره
شرایط اخذ رتبه پیمانکاری
شرایط اخذ گرید پیمانکاری و معیارهای لازم برای رتبه بندی پیمانکاران بر اساس ابلاغیه معاونت راهبردی نهاد ریاست جمهوری و اصول و قوانین سازمان مدیریت و برنامه ریزی تعیین می شود.
به طور کلی قراردادهای قبلی، سطح امکانات و تجهیزات، نیرو انسانی و… همگی می توانند در اخذ رتبه موثر باشند.
رتبه پیمانکاری می تواند یکی از اعداد ۱ تا ۵ باشد که در این سیستم رتبه ۱ بالاترین رتبه و گرید ۵ کمترین رتبه است.
البته رتبه پیمانکاران ثابت نیست و شرکت ها می توانند با بررسی شرایط جدید اخذ رتبه پیمانکاری نسبت به ارتقا و بهبود رتبه خود اقدام کنند.
از الزامات مهم برای گرفتن گرید پیمانکاری می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- رعایت الزامات HSE مربوط به واحد ایمنی و بهداشت سازمانی
- رعایت اصول مربوط به 5S برای استفاده از تجهیزات و لوازم مورد نیاز
- تهیه لوازم فیزیکی مرتبط با ایمنی افراد از جمله کپسول آتش نشانی و…، همچنین آموزش کارکنان برای استفاده از آنها
- استفاده از روش های طرح ریزی واحدهای صنعتی در قبال مسائل جانمایی ابزارآلات و تجهیزات
- بیمه کردن ساختمان شرکت و انبارها، کارگاه ها و…
- عدم وجود ممنوعیت هایی که در اصول ۴۹ و ۱۴۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است.
- عدم ممنوعیت اعطای صلاحیت که در بند ۲۴ و ضوابط ارزشیابی پیمانکاران آمده است.
- عدم سوء سابقه در فعالیت های پیمانکاری
- حداقل دو سوم از اعضای هیئت مدیره مدرک تحصیلی کارشناسی داشته باشند، همچنین اعضای هیئت مدیره نباید از اعضای دولت باشند.
- افراد امتیازآور شرکت، سابقه کار و مدرک تحصیلی مرتبط داشته باشند.
- مدیرعامل و افراد امتیازآور شرکت شرایط اخذ امتیاز کامل را داشته باشند.
مدارک لازم جهت اخذ رتبه پیمانکاری
مدارکی که برای اخذ گرید پیمانکاری نیاز است با توجه به نوع رتبه تعیین می شود. به عنوان مثال مدارک مورد نیاز برای اخذ رتبه ۱ تا ۴ پیمانکاری با رتبه ۵ متفاوت است. در ادامه این مدارک را به صورت جدا برای شما لیست بندی کرده ایم.
مدارک اخذ رتبه پیمانکاری ۱ تا ۴
- ارائه کپی برابر اصل از مدارک شرکت
- ارائه کپی از مدارک افراد امتیازآور شرکت
- ارائه کپی مدارک هویتی اعضا و سهامداران شرکت
- تعهدنامه اعضای هیئت مدیره مبنی بر عدم فعالیت در سازمان های دولتی و خصوصی مشابه
- مدارک ثبتی شرکت (اظهارنامه، اساسنامه، تقاضانامه، شرکتنامه، آگهی روزنامه رسمی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت)
- ارائه اظهارنامه مالیاتی
- ارائه تصویر موافقت نامه ها
- تهیه سربرگ شرکت در ۳ نسخه
- اصل گواهینامه رتبه بندی قبلی (در صورتی که شرکت قبلا رتبه بندی شده باشد)
- ارائه کپی از مدارک تحصیلی اعضای هیئت مدیره و گواهی وضعیت خدمت سربازی (اگر اعضای هیئت مدیره در ۳ سال گذشته فارغ التحصیل شدند.)
- لیست بیمه کارکنان
مدارک لازم جهت اخذ رتبه ۵ پیمانکاری
- ارائه کپی برابر اصل از مدارک شرکت
- ارائه کپی از مدارک افراد امتیازآور شرکت
- ارائه کپی مدارک هویتی اعضا و سهامداران شرکت
- مدارک ثبتی شرکت (اظهارنامه، اساسنامه، تقاضانامه، شرکتنامه، آگهی روزنامه رسمی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت)
- ارائه اصل اجاره نامه یا سند مالکیت شرکت
- ارائه کپی از مدارک تحصیلی اعضای هیئت مدیره و گواهی وضعیت خدمت سربازی (اگر اعضای هیئت مدیره در ۳ سال گذشته فارغ التحصیل شدند.)
- ارائه اظهارنامه مالیاتی
- لیست بیمه کارکنان
مراحل اخذ رتبه پیمانکاری
برای گرفتن رتبه پیمانکاری در وهله اول باید شرکت ثبت شده داشته باشید و مدارک مورد نیاز که بالاتر لیست شده را آماده کنید. وجود مهندس امتیازآور در سمت هئیت مدیره و مدیرعامل نیز ضروری است. سایر مراحل اخذ گرید پیمانکاری به شرح زیر است:
- مراجعه به سامانه ساجات (mporg.ir) و ثبت نام در آن
- تکمیل فیلدها و فرم ها و بارگذاری مدارک در سامانه ساجات
- تشکیل پرونده و ارسال درخواست رتبه بندی به کارشناس مربوطه
- بررسی شرایط پرونده شما توسط کارشناس که در صورت تایید، رتبه شرکت ارتقا پیدا می کند و در صورت رد، علت رد شدن مشخص می شود و لازم است نقص های پرونده را رفع کنید.
- صدور گواهی صلاحیت پیمانکاری طی یک تا ۲ هفته بعد از تایید پرونده
معمولا تمام مراحل اخذ رتبه ۱ تا ۵ پیمانکاری به صورت اینترنتی دنبال می شود و نیازی به مراجعه حضوری نیست. فقط در شرایط خاص احتمال درخواست ارسال مدارک فیزیکی یا حضور مدیرعامل یا یکی از اعضای هیئت مدیره وجود دارد.
شرایط اخذ رتبه ۵ پیمانکاری
تمامی شرکت ها برای شروع فرآیند اخذ رتبه بندی، لازم است برای دریافت رتبه ۵ پیمانکاری اقدام کنند.
همان طور که گفته شد رتبه ۵ پایین ترین رتبه پیمانکاری است و بدون اخذ آن در وهله اول، امکان اخذ رتبه های ۱ تا ۴ وجود ندارد. بعد از اخذ رتبه ۵، امکان ارتقای آن با توجه به شرایطی که بالاتر گفته شد، وجود خواهد داشت.
برای اخذ رتبه پیمانکاری ۵ در رشته های مختلف، محدودیت وجود دارد و حداکثر امکان اخذ این رتبه برای ۲ رشته را دارید. در صورتی که نیاز به اخذ یک رتبه ۵ در رشته جدید داشته باشید، باید رتبه رشته قبلی را به رتبه های بالاتر ارتقا داده باشید.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید به مقاله اخذ رتبه ۵ پیمانکاری رجوع کنید.
قیمت اخذ رتبه پیمانکاری
به طور کلی هزینه اخذ گرید پیمانکاری ثابت نیست و با توجه به پایه رتبه، تعداد رشته، هزینه های اداری و تعرفه مربوط به بررسی پرونده تعیین می شود.
زمانی که مدارک مورد نیاز را در سامانه ساجات بارگذاری می کنید، با توجه به پایه رتبه و نوع رتبه، هزینه پرداختی نمایش داده می شود. بعد از پرداخت این مبلغ اگر به هر دلیلی پرونده تایید نشد، امکان رفع نقص ها و بارگذاری مجدد مدارک را دارید و نیاز نیست دوباره هزینه اخذ رتبه پیمانکاری را بپردازید.
برای اطلاع دقیق تر از هزینه های مربوط به اخذ رتبه های پیمانکاری می توانید با کارشناسان ما در موسسه ثبت شاخص تماس بگیرید تا با توجه به شرایطتان، شما را راهنمایی کنند.
مدت زمان اخذ صلاحیت و اخذ رتبه پیمانکاری
بعد از تهیه مدارک و بارگذاری آنها در سامانه ساجات به در صورت عدم وجود نقص در مدارک درخواست شما تایید می گردد و بین یک تا دو هفته گواهی صلاحیت پیمانکاری شما صادر خواهد شد.
اما در صورتی که نقص در مدارک و اطلاعات وارد شده باشد و اطلاعات را اصلاح کنید، بررسی مجدد کارشناس مربوطه بین ۳ تا ۴ هفته زمان می برد.
بنابراین مدت زمان اخذ رتبه پیمانکاری با توجه به دقت شما در تهیه مدارک تعیین می شود.
توصهه ما به شما این است که انجام مراحل دریافت رتبه پیمانکاری را به موسسه ثبتی ثبت شاخص بسپارید تا بتوانید در سریع ترین زمان موفق به اخذ گرید مورد نظر شوید.
ارتقا رتبه شرکت پیمانکاری
برای ارتقای رتبه پیمانکاری پس از چند سال از فعالیت شرکت با توجه به شرایطی که در این مقاله به آن اشاره کردیم، می توانید برای ارتقای رتبه پیمانکاری اقدام کنید.
اعتبار و امتیاز بیشتر در پروژه ها، کارکرد مالی، امتیاز بالای مهندسین و… شانس شما را برای ارتقای رتبه افزایش می دهد.
برای اطلاع دقیق از این فرآیند، مقاله ارتقا رتبه پیمانکاری را مطالعه نمایید.
سوالات متداول اخذ رتبه پیمانکاری
بعد از ثبت شرکت اگر قصد دارید در مزایده ها شرکت کنید یا با قراردادهای پیمانکاری با مجموعه های دولتی و خصوصی، منافع کسب کنید باید به فکر گرفتن رتبه پیمانکاری باشید.
هزینه رتبه پیمانکاری با توجه به پایه و تعداد رشته ها متغیر است. برای اطلاع دقیق از هزینه ها با موسسه ثبت شاخص تماس بگیرید.
کارت پیمانکاری همان رتبه پیمانکاری است که برای دریافت آن باید مدارک هویتی مدیران و سهامداران، مدارک ثبتی شرکت و سایر الزامات موجود را تهیه کنید.
