انتخاب بازرس در شرکت سهامی خاص + شرایط و نحوه انتخاب

یکی از اعضای مهم در شرکت های سهامی بازرسین هستند و بدون وجود آنها نمی توان این نوع از شرکت ها را به ثبت رساند. برای انتخاب بازرس در شرکت سهامی خاص و سهامی عام شرایط و ضوابطی تعیین شده است و هر یک از بازرسین وظایف و مسئولیت هایی را برعهده دارند.

اینکه این بازرسین چگونه و از چه طریقی انتخاب می شوند و چه شروطی برای آنها در نظر گرفته شده موضوعاتی هستند که در این مقاله به بررسی آنها پرداخته می شود.

نقش بازرس در شرکت های سهامی خاص چیست؟

برای ثبت شرکت سهامی خاص و سهامی عام نیاز است که بازرسین اصلی و علی البدل معرفی و انتخاب شوند. نقش بازرسین در شرکت های سهامی به طور کلی رسیدگی به امور مالی شرکت و بررسی رعایت حقوق سهامداران است.

در واقع بازرسین شرکت ها می توانند در هر زمان که لازم باشد اسناد مالی مورد نیاز را به منظور بررسی درخواست و مطالبه کنند.

تهیه و تصویب فهرست دارایی و ترازنامه سود و زیان شرکت از جمله مواردی است که بازرسین در آنها نقش بسیار مهمی دارند. به طوری که اگر این موارد بدون تایید بازرسان شرکت تنظیم گردد فاقد اعتبار قانونی خواهد بود.

انتخاب بازرس اصلی در شرکت سهامی خاص

انتخاب اولین بازرس در شرکت های سهامی خاص توسط موسسین شرکت انجام می شود. این در حالی است که در شرکت های سهامی عام انتخاب و معرفی نخستین بازرسین بر عهده مجمع عمومی عادی می باشد. ناگفته نماند که انتخاب مجدد یا عزل بازرسین سالیانه صورت می گیرد.

انتخاب بازرس علی البدل در شرکت سهامی خاص

شرکت ها علاوه بر بازرس اصلی موظف به انتخاب بازرس علی البدل نیز هستند و شرکت های سهامی خاص نیز از این مورد مستثنی نیستند. در واقع بدون معرفی بازرسین علی البدل ثبت شرکت ممکن نیست.

براساس ماده ۱۴۶ اصلاحیه قانون تجارت، در صورت فوت، استعفا، سلب سمت یا عزل بازرسان اصلی، این بازرسین علی البدل هستند که مسئولیت وظایف آنها را برعهده می گیرند. بازرسین علی البدل در شرکت های سهامی توسط مجمع عمومی عادی انتخاب می شوند.

لازم به ذکر است که در صورت بروز مشکل مجمع عمومی مورد نظر می تواند بازرسین انتخاب شده را در هر زمانی عزل نماید؛ به شرط آنکه بازرسین علی البدل را از قبل تعیین کرده باشد.

شرایط انتخاب بازرس شرکت سهامی خاص

برای انتخاب بازرس در شرکت های سهامی خاص شرایط و قوانینی تعیین گردیده است. طبق ماده ۱۴۷ لايحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، افراد زیر نمی توانند به عنوان بازرس اصلی و علی البدل معرفی و انتخاب شوند:

افراد دارای سوء پیشینه کیفری
محجورین و اشخاص دارای حکم ورشکستگی
مدیران و مدیر عاملان سایر شرکت ها
هر شخصی كه خود يا همسرش از مدیران شرکت یا مدیر عاملان حقوق می گیرد
نزدیکان نسبی و سببی مديران و مدير عاملان تا درجه سوم از طبقه اول و دوم

منظور از طبقه درجه یک اقوام پدر، مادر، فرزند و نوه است. طبقه دوم اقوام مادر بزرگان، پدر بزرگان، خواهر، برادر و فرزندان خواهر و برادر می باشند. و طبقه سوم نیز عمو، عمه، دای و خاله و فرزندانشان هستند.

در کنار این موارد بازرسین شرکت ها نمی توانند از کارمندان دولت و یا هر نوع ارگان دولتی دیگر باشند. لازم به ذکر است که شرایط انتخاب بازرس اصلی با علی البدل تفاوتی ندارد و بازرسین علی البدل نیز طبق ضوابط مشخص شده در قانون تجارت انتخاب می گردند.

وظایف بازرس در شرکت سهامی خاص

بازرسین در شرکت ها همانند سایر اعضاء دارای وظایف و مسئولیت هایی هستند. از اصلی ترین مسئولیت های بازرسین در شرکت های سهامی خاص می توان به موارد زیر اشاره کرد:

نظارت بر دفاتر مالی شرکت و صورتحساب ها
نظارت بر عملکرد مدیران و اعضای هیئت مدیره شرکت
اعلام جرائم محرز شده در مجمع عمومی و ارجاع افراد خاطی به دادگاه

نکته مهم اینکه بازرس یا بازرسین شرکت ها دارای حق رای نیستند ولی با این وجود امکان حضور در جلسات شرکت را دارند. علاوه بر این بازرسین در معامله های شرکت یا معاملاتی که به حساب شرکت انجام می شود نمی توانند به عنوان ذی نفع باشند.

مدت ماموریت بازرس در شرکت سهامی خاص

مدت زمان فعالیت بازرس در شرکت های سهامی خاص یک سال مالی در نظر گرفته است. این مدت یک ساله بر طبق سال مالی شرکت بوده و نباید آن را با سال شمسی یکسان دانست.

انتخاب بازرس در شرکت با مسئولیت محدود

شرکت های با مسئولیت محدود نیز امکان انتخاب و معرفی بازرس یا بازرسین را دارا می باشند. در واقع انتخاب بازرس برای این نوع از شرکت ها الزامی نیست. اما در صورتی که شرکت برای وجود بازرس اعلام نیاز کند، صورتجلسه آن تنظیم و به اداره ثبت شرکتها ارسال می گردد.

استعفای بازرس در شرکت سهامی خاص

بازرسین در شرکت های سهامی می توانند پیش از به پایان رسیدن مدت زمان ماموریت خود درخواست استعفاء دهند. در چنین شرایطی اگر بازرس یا بازرسین مذکور خسارتی به شرکت وارد کرده باشند، مطالبه این خسارت ها از طریق قانونی امکان پذیر خواهد بود. علاوه بر این امکان عزل بازرسین توسط مجمع مورد نظر در صورت انتخاب بازرسین علی البدل نیز وجود دارد.

آیا بازرس شرکت می تواند از سهامداران باشد؟

آیا بازرس می تواند سهامدار باشد؟ در پاسخ به این سوال می توان گفت که در شرکت های سهامی خاص این مورد امکان پذیر است و بازرس یا بازرسین می توانند از میان سهامداران انتخاب شوند. اما در شرکت های سهامی عام بازرس می بایست از خارج از شرکت معرفی و انتخاب گردد.

آیا بازرس می تواند کارمند شرکت باشد؟

در شرکت های سهامی خاص کارمندان ارگان های خصوصی و دولتی می توانند به عنوان بازرس انتخاب شوند. این افراد بر عملکرد شرکت نظارت دارند و در صورت مشاهده جرائم، گزارش آن را به مجمع عمومی اعلام کنند.

جمع بندی

در این مقاله سعی بر آن شد تا تمامی موارد، سوالات و ابهامات مربوط به انتخاب بازرس در شرکت های سهامی خاص مورد بررسی قرار گیرد.

در صورتی که برای انتخاب بازرس اصلی و علی البدل نیاز به راهنمایی بیشتری دارید می توانید از طریق دکمه تماس مستقیم یا راه های ارتباطی موجود در صفحه تماس با ما با کارشناسان ثبت شاخص در ارتباط باشید.