بسیاری از کارآفرینان و صاحبین کسب و کار هنگام ثبت رسمی شرکت ممکن است با این پرسش روبرو شوند که تفاوت شرکت نسبی با شرکت با مسئولیت محدود در چیست و کدام یک از این دو شرکت برای ثبت بهتر هستند؟
به طور کلی تفاوت این دو نوع شرکت را می توان در میزان مسئولیت شرکا، ساختار سرمایه، نحوه مدیریت و حتی اعتبار تجاری آنها دانست.
در این مقاله قرار است در ابتدا دو شرکت نسبی و با مسئولیت محدود را تعریف کنیم و سپس تفاوت های هر یک را شرح دهیم.
تعریف شرکت با مسئولیت محدود
شرکت با مسئولیت محدود یکی از رایج شرکت های ثبتی در ایران است که غالبا برای کسب و کارهای تازه تأسیس کوچک تا متوسط استفاده می شود.
در این نوع شرکت، سرمایه به بخش های مساوی به نام «سهم الشرکه» تقسیم می گردد و مسئولیت هر شریک تنها به میزان آورده یا همان سهم او محدود خواهد شد.
به بیان ساده اگر شرکت بدهکار شود، طلبکاران نمی توانند بیش از سرمایه ثبت شده از دارایی شخصی شرکا مطالبه کنند. ثبت این شرکت معمولا با حداقل دو شریک امکان پذیر است و برخلاف شرکت های سهامی نیازی به انتشار آگهی پذیره نویسی یا ارائه اوراق سهام ندارد.
مواردی نظیر انعطاف پذیری در مدیریت، تشریفات ثبتی کمتر نسبت به شرکت های سهامی و امنیت حقوقی برای شرکا از جمله دلایلی هستند که ثبت شرکت با مسئولیت محدود را به گزینه ای محبوب برای تأسیس شرکت در ایران تبدیل کرده است.
تعریف شرکت نسبی
شرکت نسبی یکی از انواع شرکت های تجاری در ایران است که بیشتر در فعالیت های خانوادگی یا شراکت های محدود کاربرد دارد. در این نوع شرکت، مسئولیت شرکا در قبال بدهی ها و تعهدات شرکت به نسبت سهم الشرکه ای است که در سرمایه گذاری دارند.
به بیان ساده اگر شرکت نتواند بدهی های خود را پرداخت کند طلبکاران می توانند علاوه بر دارایی شرکت، به سراغ دارایی شخصی شرکا نیز بروند؛ البته به همان نسبتی که شریک در سرمایه شرکت آورده است.
ثبت شرکت نسبی حداقل با دو شریک امکان پذیر است و نام شرکت نیز باید همراه با عبارت «شرکت نسبی» و ذکر نام حداقل یکی از شرکا باشد.
این قالب شرکتی بیشتر زمانی انتخاب می شود که اعتماد میان شرکا بالا و فعالیت تجاری نیز محدود باشد.
تفاوت شرکت نسبی با مسئولیت محدود
شرکت با مسئولیت محدود و نسبی به عنوان دو مورد از انواع شرکت های تجاری از جهات مختلف با یکدیگر متفاوت می باشند. این تفاوت ها به طور کلی شامل ۲۱ مورد هستند که عبارتند از:
- تفاوت در میزان مسئولیت شرکا
- تفاوت در تعداد شرکا در زمان تأسیس
- تفاوت در نوع سرمایه گذاری
- تفاوت در حداقل سرمایه اولیه
- تفاوت در شخصیت حقوقی
- تفاوت در نحوه تقسیم سود و زیان
- تفاوت در نام شرکت
- تفاوت در نقل و انتقال سهم الشرکه
- تفاوت در اعتماد طلبکاران
- تفاوت در ساختار مدیریتی
- تفاوت در ثبت و تشریفات قانونی
- تفاوت در اعتبار در معاملات
- تفاوت در امکان انحلال شرکت
- تفاوت در تأثیر فوت یا ورشکستگی شریک
- تفاوت در ورود وراث شریک متوفی
- تفاوت در تقسیم سرمایه
- تفاوت در انعطاف پذیری قراردادها
- تفاوت در محبوبیت و کاربرد
- تفاوت در امکان افزایش سرمایه
- تفاوت در گزارش دهی مالی و مالیاتی
- تفاوت در ریسک پذیری
در ادامه مطلب راجع به هر یک از این موارد بیشتر توضیح می دهیم.
۱. تفاوت در میزان مسئولیت شرکا
در شرکت نسبی مسئولیت شرکا نسبت به بدهی ها و تعهدات شرکت نامحدود است و هر شریک باید به اندازه سهم خود و در صورت لزوم حتی بیشتر از دارایی های شخصی پاسخگو باشد.
این موضوع باعث می شود که اعتماد طلبکاران به شرکت نسبی بیشتر باشد.
در مقابل در شرکت با مسئولیت محدود، تعهد هر شریک فقط به میزان سرمایه ای است که وارد شرکت کرده است و طلبکاران نمی توانند به اموال شخصی او دسترسی داشته باشند. به همین دلیل شرکت با مسئولیت محدود برای شرکایی که به دنبال کاهش ریسک شخصی هستند انتخاب مناسب تری به حساب می آید.
۲. تفاوت در تعداد شرکا در زمان تأسیس
دیگر تفاوت شرکت نسبی با مسئولیت محدود تفاوت در حداقل تعداد شرکای آن است.
در شرکت نسبی تعداد شرکا محدود و معمولا اندک باقی می ماند زیرا ساختار آن بر پایه اعتماد شخصی و روابط نزدیک میان افراد شکل می گیرد.
اما شرکت با مسئولیت محدود می تواند با تعداد بیشتری شریک ثبت شود و در نتیجه برای فعالیت های گسترده تر یا جذب سرمایه از چندین نفر مناسب تر است. این موضوع باعث می شود شرکت با مسئولیت محدود انعطاف بیشتری در توسعه و جذب شرکا داشته باشد.
۳. تفاوت در نوع سرمایه گذاری
در شرکت نسبی سرمایه گذاری می تواند به صورت نقدی یا غیرنقدی باشد و میزان مشارکت هر شریک اهمیت زیادی در اعتبار شرکت دارد.
در مقابل در شرکت با مسئولیت محدود سرمایه به بخش هایی به نام سهم الشرکه تقسیم می شود و هر شریک فقط در همان اندازه مسئولیت دارد. این تقسیم بندی سهم الشرکه باعث می شود شرکت با مسئولیت محدود ساختاری روشن تر و ساده تر برای مدیریت سرمایه داشته باشد.
در حالی که در شرکت نسبی به دلیل تأکید بر شخصیت و توان مالی شرکا، سرمایه گذاری به اعتماد و روابط شخصی میان افراد وابسته تر است.
۴. تفاوت در حداقل سرمایه اولیه
ثبت شرکت نسبی نیازی به حداقل سرمایه مشخص ندارد و حتی با سرمایه کم هم امکان پذیر است. با این حال، اعتبار آن بیشتر به پشتوانه مالی و شخصی شرکا وابسته است. در شرکت با مسئولیت محدود نیز قانون حداقل سرمایه بالایی تعیین نکرده و این شرکت می تواند با مبلغی اندک، مانند صد هزار تومان، ثبت شود.
تفاوت اصلی در اینجاست که در شرکت نسبی مسئولیت نامحدود است و سرمایه اولیه نقشی در میزان تعهدات ندارد، اما در شرکت با مسئولیت محدود کل مسئولیت شرکا محدود به همان سرمایه اولیه خواهد بود.
۵. تفاوت در شخصیت حقوقی
شرکت نسبی شخصیت حقوقی مستقلی دارد، اما این شخصیت کاملاً به اعتبار و پشتوانه مالی شرکا گره خورده است. به عبارت دیگر، شخصیت شرکا در شرکت نسبی پررنگ تر از خود شرکت است.
در مقابل، شرکت با مسئولیت محدود شخصیت حقوقی مستقل تری دارد و بدهی ها و تعهدات آن جدا از دارایی شخصی شرکا محسوب می شود.
این موضوع باعث می شود شرکت با مسئولیت محدود برای کسب و کارهایی که به دنبال استقلال بیشتر و کاهش وابستگی به دارایی های شخصی هستند گزینه مناسب تری باشد.
۶. تفاوت در نحوه تقسیم سود و زیان
دیگر تفاوت شرکت نسبی با مسئولیت محدود را می توان در نحوه تقسیم سود و زیان آنها دانست.
در شرکت نسبی سود و زیان می تواند بر اساس توافق میان شرکا تقسیم شود اما در نهایت همه شرکا مسئول پرداخت بدهی ها هستند، حتی اگر سهمی از سود نداشته باشند.
در شرکت با مسئولیت محدود، تقسیم سود تنها بر اساس سهم الشرکه هر فرد انجام می گیرد و زیان نیز محدود به همان میزان است.
این تفاوت باعث می شود در شرکت نسبی روابط انسانی و اعتماد بین شرکا نقش کلیدی داشته باشد، در حالی که در شرکت با مسئولیت محدود چارچوب های قانونی و سرمایه ثبت شده ملاک اصلی تقسیم سود و زیان محسوب می شود.
۷. تفاوت در نام شرکت
در شرکت نسبی باید نام یکی از شرکا یا همه شرکا در نام شرکت ذکر شود و پس از آن عبارت «شرکت نسبی» آورده شود. این موضوع باعث می شود اعتبار و هویت شرکت مستقیما به اشخاص وابسته باشد.
در شرکت با مسئولیت محدود، ذکر نام شرکا الزامی نیست و فقط باید عبارت «با مسئولیت محدود» در انتهای نام شرکت قرار گیرد. این تفاوت نشان می دهد که شرکت نسبی بیشتر بر شخصیت افراد استوار است در حالی که شرکت با مسئولیت محدود به عنوان یک شخصیت حقوقی مستقل شناخته می شود.
۸. تفاوت در نقل و انتقال سهم الشرکه
در شرکت نسبی نقل و انتقال سهم الشرکه بسیار محدود است و فقط با رضایت همه شرکا امکان پذیر خواهد بود. دلیل این امر اهمیت اعتماد و روابط شخصی در چنین شرکت هایی است.
اما انتقال سهم الشرکه در شرکت با مسئولیت محدود ساده تر است و تنها نیازمند تنظیم سند رسمی و موافقت اکثریت شرکاست. این موضوع باعث می شود شرکت با مسئولیت محدود انعطاف بیشتری برای ورود یا خروج شرکا داشته باشد، در حالی که شرکت نسبی بیشتر برای شراکت های خانوادگی یا نزدیک مناسب تر است.
۹. تفاوت در اعتماد طلبکاران
طلبکاران معمولا به شرکت نسبی اعتماد بیشتری دارند، زیرا شرکا مسئولیت تضامنی دارند و در صورت کمبود دارایی شرکت می توانند از اموال شخصی شرکا مطالبات خود را دریافت کنند. این موضوع باعث افزایش اعتبار تجاری شرکت نسبی در بازار می شود.
اما در شرکت با مسئولیت محدود طلبکاران تنها به دارایی های شرکت دسترسی دارند و نمی توانند به اموال شخصی شرکا رجوع کنند.
۱۰. تفاوت در ساختار مدیریتی
مدیریت شرکت نسبی معمولا در دست یکی یا چند شریک است و کمتر پیش می آید که فردی خارج از شرکا به عنوان مدیر انتخاب شود. این موضوع ناشی از اعتماد و ارتباط نزدیک میان شرکا است.
در مقابل در شرکت با مسئولیت محدود، مدیر یا مدیران می توانند از میان شرکا یا حتی افراد خارج از شرکت انتخاب شوند. این انعطاف مدیریتی باعث می شود شرکت مسئولیت محدود در مقایسه با شرکت نسبی ساختار حرفه ای تر و مناسب تری برای توسعه کسب و کارهای بزرگ داشته باشد.
۱۱. تفاوت در ثبت و تشریفات قانونی
ثبت شرکت با مسئولیت محدود نسبت به شرکت نسبی تشریفات ساده تری دارد. مدارک موردنیاز کمتر است و مراحل قانونی سریع تر انجام می شود.
در حالی که شرکت نسبی به دلیل حساسیت در مسئولیت شرکا و تأکید بر اعتماد، نیازمند ثبت دقیق تر و پیچیده تری است. این تفاوت باعث می شود شرکت با مسئولیت محدود گزینه ای محبوب برای افرادی باشد که به دنبال ثبت شرکت فوری و سریع کسب و کار هستند.
۱۲. تفاوت در اعتبار در معاملات
شرکت نسبی به دلیل مسئولیت تضامنی شرکا، اعتبار بالایی در بازار دارد و بانک ها و طلبکاران راحت تر به آن اعتماد می کنند. در سوی دیگر شرکت با مسئولیت محدود به دلیل محدود بودن تعهدات شرکا اعتبار کمتری در معاملات بزرگ دارد، اما همچنان به عنوان یک شخصیت حقوقی قانونی شناخته می شود.
این تفاوت باعث می گردد که شرکت نسبی برای فعالیت های تجاری پرریسک و بزرگ مناسب تر باشد، در حالی که شرکت با مسئولیت محدود بیشتر برای کسب و کارهای نوپا و کوچک پیشنهاد می شود.
۱۳. تفاوت در امکان انحلال شرکت
از دیگر تفاوت شرکت نسبی با مسئولیت محدود می توان به تفاوت در نوع انحلال شرکت اشاره کرد.
مراحل انحلال در شرکت نسبی کمی دشوارتر است زیرا نیازمند رضایت تمام شرکا می باشد.
در مقابل انحلال شرکت با مسئولیت محدود می تواند با تصمیم اکثریت شرکا نیز صورت گیرد. این موضوع باعث می شود شرکت با مسئولیت محدود انعطاف بیشتری در مدیریت بحران ها و پایان فعالیت ها داشته باشد، در حالی که شرکت نسبی به دلیل وابستگی شدید به اعتماد و روابط شرکا کمتر در معرض تصمیم گیری های اکثریتی قرار می گیرد.
۱۴. تفاوت در تأثیر فوت یا ورشکستگی شریک
در شرکت نسبی فوت یا ورشکستگی یکی از شرکا می تواند منجر به انحلال کل شرکت شود به این دلیل که ساختار آن به روابط شخصی متکی می باشد.
اما در شرکت با مسئولیت محدود این اتفاق تأثیری بر ادامه حیات شرکت ندارد و شخصیت حقوقی آن مستقل باقی می ماند. این تفاوت یکی از مهم ترین دلایل انتخاب شرکت با مسئولیت محدود برای فعالیت های بلندمدت است
۱۵. تفاوت در ورود وراث شریک متوفی
در شرکت نسبی ورود وراث شریک متوفی نیازمند رضایت سایر شرکا است زیرا این شرکت به اعتماد و روابط میان افراد وابسته است.
ولی در شرکت با مسئولیت محدود وراث می توانند سهم الشرکه را به ارث ببرند و به جمع شرکا بپیوندند.
۱۶. تفاوت در تقسیم سرمایه
تفاوت دیگر شرکت نسبی با شرکت با مسئولیت محدود در تقسیم سرمایه آنهاست.
در شرکت نسبی سرمایه بیشتر بر اساس توافق شرکا و روابط شخصی آنها تقسیم می شود و الزام قانونی مشخصی برای جزئیات آن وجود ندارد.
اما در شرکت با مسئولیت محدود، سرمایه به صورت رسمی به سهم الشرکه تقسیم می شود و این تقسیم بندی در اساسنامه ثبت خواهد شد. این موضوع باعث شفافیت بیشتر در شرکت با مسئولیت محدود می شود.
۱۷. تفاوت در انعطاف پذیری قراردادها
شرکت نسبی انعطاف پذیری بیشتری در تنظیم قراردادها و توافقات داخلی دارد. اما در شرکت با مسئولیت محدود، قراردادها و تصمیمات باید در چارچوب اساسنامه و قوانین ثبت شرکت ها باشد. این موضوع باعث می شود شرکت نسبی برای فعالیت های کوچک و خانوادگی مناسب تر باشد.
۱۸. تفاوت در محبوبیت و کاربرد
شرکت با مسئولیت محدود پرکاربردترین نوع شرکت در ایران است و بیشتر کسب و کارها به دلیل سادگی ثبت و محدود بودن مسئولیت عمدتا آن را برای ثبت رسمی انتخاب می کنند. در مقابل شرکت نسبی محبوبیت کمتری دارد و بیشتر در فعالیت های خانوادگی یا میان افراد با اعتماد متقابل بالا انتخاب می گردد.
۱۹. تفاوت در امکان افزایش سرمایه
دیگر تفاوت شرکت نسبی با مسئولیت محدود، امکان افزایش سرمایه در آنهاست.
افزایش سرمایه شرکت در قالب با مسئولیت محدود ساده تر است و با توافق اکثریت شرکا انجام می شود. اما در شرکت نسبی این فرآیند پیچیده تر بوده و نیازمند رضایت تمام شرکا می باشد. همین موضوع باعث می شود شرکت با مسئولیت محدود برای رشد و توسعه فعالیت ها انتخاب بهتری باشد.
۲۰. تفاوت در گزارش دهی مالی و مالیاتی
شرکت با مسئولیت محدود معمولا به دلیل گستردگی فعالیت ها، گزارش های مالی و مالیاتی شفاف تری ارائه می دهد و باید قوانین حسابداری را دقیق تر رعایت کند. در مقابل شرکت نسبی گزارش دهی ساده تری دارد اما به دلیل مسئولیت تضامنی شرکا، حساسیت های مالی بیشتری در قبال طلبکاران ایجاد می شود.
۲۱. تفاوت در ریسک پذیری
شرکت نسبی ریسک بالاتری برای شرکا دارد، زیرا مسئولیت آنها نامحدود و تضامنی است. در واقع اگر شرکت بدهکار شود، حتی دارایی شخصی شرکا نیز در خطر خواهد بود.
اما در شرکت با مسئولیت محدود، ریسک تنها به سرمایه ثبت شده محدود می شود و دارایی شخصی شرکا امن باقی خواهد ماند.
جمع بندی
شرکت نسبی و شرکت با مسئولیت محدود هر دو از قالب های پرکاربرد برای راه اندازی کسب و کار هستند و هر کدام ویژگی های خاص خود و تفاوت هایی با یکدیگر دارند.
به طور کلی شرکت نسبی بیشتر بر پایه اعتماد و اعتبار شخصی شرکا بنا می شود و مسئولیت هر فرد به نسبت سهم الشرکه او در بدهی های شرکت گسترش می یابد. در مقابل شرکت با مسئولیت محدود بر پایه کاهش ریسک شرکا ایجاد شده و مسئولیت افراد تنها به میزان آورده آن ها محدود می گردد.
انتخاب بین این دو بستگی به اهداف، میزان سرمایه گذاری و سطح ریسک پذیری شرکا دارد و آگاهی از تفاوت هایشان می تواند مسیر درستی برای ثبت شرکت فراهم کند.
شما عزیزان برای دریافت مشاوره رایگان ثبت شرکت با مسئولیت محدود، نسبی و سایر شرکت ها می توانید از طریق شماره ۰۲۱۲۸۴۲۱۸۸۰ و یا واتساپ سایت با ما در ارتباط باشید.
