کاهش سرمایه شرکت | مراحل، مدارک و نحوه کاهش سرمایه شرکت ها

کاهش سرمایه شرکت معمولا برای جبران زیان های وارده به شرکت، بازگشت سود به سهامداران، تغییر فعالیت شرکت، تغییر نوع شرکت و… ضروری است.

به طور کلی سرمایه شرکت مبلغی است که در زمان ثبت آن در اساسنامه شرکت ذکر می شود. اما ممکن است این سرمایه بعد از گذشت زمان و به دلایل مختلفی نیاز به کاهش داشته باشد.

تمامی شرکت ها امکان کاهش سرمایه خودشان را دارند. البته برای این کار باید روند قانونی مربوطه دنبال شود و شرایط و مراحل را در نظر گرفت.

از همین رو در این مقاله قصد داریم فرآیند کاهش میزان سرمایه شرکت را به طور مفصل بررسی نماییم.

انواع کاهش سرمایه شرکت

کاهش سرمایه شرکت یکی از تغییراتی است که شرکت ها در طول عمر فعالیت خود امکان دارد با آن مواجه شوند.

این تغییر مانند افزایش سرمایه شرکت ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. به طور کلی، دو نوع کاهش سرمایه شرکت وجود دارد: کاهش سرمایه اجباری و کاهش سرمایه اختیاری. در ادامه آنها را توضیح می دهیم.

کاهش سرمایه اجباری

کاهش سرمایه اجباری زمانی صورت می گیرد که زیان های وارده به شرکت به حدی باشد که حداقل نصف سرمایه شرکت را از بین ببرد.

در این حالت، قانون تجارت مقرر کرده است که شرکت باید سرمایه خود را به مقدار زیان های خود کاهش دهد. هدف از این نوع کاهش سرمایه، حفظ بقا و جلوگیری از انحلال شرکت است.

کاهش سرمایه اختیاری

کاهش سرمایه اختیاری زمانی صورت می گیرد که شرکت تصمیم بگیرد بخشی از سرمایه خود را به دلایل دیگر به جز زیان کاهش دهد.

به عنوان مثال اگر آورده سهامداران بیشتر از حد نیاز شرکت باشد، تصمیم به کاهش سرمایه شرکت گرفته می شود تا سهامداران سرمایه اضافی را برداشت کنند.

در این شرایط، قانون تجارت به شرکت حق می دهد که با رعایت شروط و مقررات موجود، سرمایه خود را به مقدار دلخواه کاهش دهد. هدف از این نوع کاهش سرمایه، بهبود وضعیت مالی و عملکرد شرکت است.

نحوه کاهش سرمایه اختیاری شرکت

برای کاهش سرمایه اختیاری در شرکت ها باید سهم تمامی سهامداران به مقدار مساوی کاهش پیدا کند تا کسی متضرر نشود.

علاه بر این، مقدار سرمایه باقی مانده نباید کمتر از مقداری باشد که قانون برای تاسیس شرکت تعیین کرده است. در این صورت سهامداران می توانند روند انحلال شرکت را از طریق مراجع قانونی دنبال کنند.

کاهش سرمایه اختیاری شرکت با روش کاهش اسمی بهای سهام انجام می گیرد. در این روش، شرکت مقداری از سرمایه خود را به نسبت میزان سهام بین تمام سهامداران تقسیم و بازپرداخت می کند. در این صورت، تعداد سهام تغییر نمی کند، فقط ارزش هر سهم کاهش می یابد.

توجه داشته باشید که طبق ماده ۱۹۸ قانون تجارت، شرکت نمی تواند سهام خودش را خریداری کند و این خرید ممنوع است. بنابراین نمی توان از طریق این روش، نسبت به کاهش سرمایه شرکت اقدام کرد.

مراحل کاهش سرمایه اختیاری شرکت

برای کاهش سرمایه اختیاری شرکت، باید مراحل زیر را طی کرد:

تصمیم هیئت مدیره: هیئت مدیره باید دلایل و روش کاهش سرمایه را بررسی و تصمیم گیری کند و آن را در دستور جلسه مجمع عمومی فوق العاده قرار دهد.

تصویب مجمع عمومی فوق العاده: مجمع عمومی فوق العاده باید با حضور حداقل نیمی از سهامداران دارای حق رای، برگزار شده و با موافقت اعضا، تصمیم هیئت مدیره تصویب شود. در صورت عدم حضور چنین نسبتی از سهامداران، باید تشریفات برگزاری نوبت دوم جلسه را دنبال کرد.

ثبت در اداره ثبت شرکت ها: پس از تصویب مجمع عمومی فوق العاده، باید صورتجلسه و تغییرات شرکت را در اسرع وقت در اداره ثبت شرکت ها ثبت و منظور نمود.

آگهی در روزنامه های رسمی و کثیرالانتشار: پس از ثبت در اداره ثبت شرکت ها، باید آگهی کاهش سرمایه را در روزنامه رسمی و کثیرالانتشار کشور منتشر کرد تا ثبت تغییرات شرکت تکمیل شود.

در نظر داشته باشید صورتجلسه کاهش سرمایه باید تا ۴۵ روز بعد از تشکیل مجمع فوق العاده، به اداره ثبت شرکت ها ارائه شود.

بعد از انتشار آگهی نیز، طلبکاران شرکت فرصت دارند تا نسبت به کاهش سرمایه اعتراض کنند. در نهایت حکم کاهش سرمایه شرکت توسط دادگاه تعیین می شود تا این تغییر ثبت شود.

نحوه کاهش سرمایه اجباری شرکت

زمانی که نیمی از سرمایه شرکت از دست رفته باشد، شرکت راهی جز کاهش میزان سرمایه خود یا انحلال ندارد. در این شرایط، جلسه مجمع عمومی فوق العاده به انحلال یا کاهش سرمایه رای خواهد داد. در صورتی که به هر دلیلی مجمع فوق العاده تشکیل نشود، سهامداران، مدیران و افراد ذینفع می توانند از طریق مراجع قانونی درخواست انحلال شرکت را داشته باشند.

کاهش سرمایه شرکت به صورت اجباری با ۲ روش امکان پذیر است: کاهش مبلغ اسمی سهام و کاهش تعداد سهام. در روش کاهش مبلغ اسمی سهام، همان طور که بالاتر هم توضیح دادیم، تعداد سهام تغییر نمی کند، فقط ارزش هر سهم کمتر می شود. اما در روش کاهش تعداد سهام، شرکت تعداد سهام خود را کاهش می دهد تا سرمایه کاهش پیدا کند.

از آنجایی که کاهش اجباری سرمایه شرکت روند قانونی خاصی دارد، برای این کار حتما از دانش و تجربه افراد متخصص استفاده کنید. ما در موسسه ثبتی ثبت شاخص همه روزه برای مشاوره و راهنمایی شما در دسترس هستیم.

مراحل کاهش سرمایه اجباری شرکت

برای کاهش سرمایه شرکت به صورت اجباری باید مراحل زیر را دنبال کرد:

ثبت درخواست کاهش سرمایه در دادگاه: شرکت باید درخواست خود را به همراه اسناد مربوطه به دادگاه ارائه دهد. درخواست باید شامل اطلاعاتی مانند نام و نشانی شرکت، مقدار سرمایه قبل و بعد از کاهش، نسبت سود به سرمایه، وضعیت بدهی ها و دارایی ها و… باشد.
صدور حکم: دادگاه بعد از بررسی درخواست شرکت، حکم خود را صادر می کند. حکم ممکن است شامل تصویب یا رد درخواست، تعیین مبلغ کاهش سرمایه، تعیین زمان و شرایط پرداخت به بدهکاران و موارد دیگر باشد.
اجرای حکم: شرکت باید طبق حکم دادگاه عمل کند و سرمایه خود را کاهش دهد. این کار ممکن است شامل تغییر در سهام شرکت، تقسیم یا ادغام سهام، خرید یا فروش دارایی ها، یا تغییر در اساسنامه شرکت باشد. شرکت همچنین باید بدهی بدهکاران را پرداخت و گزارش مالی خود را به روز کند.
ثبت تغییرات: در مرحله نهایی شرکت باید تغییرات انجام شده را در اداره ثبت شرکت ها ثبت کرده تا گواهی جدید سرمایه را دریافت کند. بعد از ثبت تغییرات شرکت در سامانه ثبت شرکت ها و ارائه مدارک فیزیکی، وضعیت سرمایه جدید شرکت باید در روزنامه رسمی و کثیرالانتشار به اطلاع عموم برسد.

مدارک لازم جهت کاهش سرمایه شرکت

برای کاهش سرمایه در شرکت های سهامی خاص، چه به صورت اجباری و چه به صورت اختیاری، باید مستندات و مدارک زیر را تهیه و ارائه کنید:

مدارک هویتی مربوط به شرکت (اساسنامه، صورتجلسه مجمع عمومی، حکم دادگاه، آخرین تغییرات و...)
مدارک هویتی مربوط به سهامدارن، هیئت مدیره و بازرسان (شناسنامه و کارت ملی)
لیست سهامداران با میزان سهام قبل و بعد از کاهش سرمایه
مجوزها و گواهی های لازم
برگ نمایندگی (اگر سهامداران شرکت شخص حقوقی باشند)

هزینه صورتجلسه کاهش سرمایه شرکت

هزینه های مربوط به کاهش سرمایه در شرکت های سهامی خاص به شرح زیر است:

هزینه های مربوط به تنظیم و ثبت صورتجلسه و ورودی سیستمی آن
هزینه های مربوط به دعوت از سهامداران
هزینه حق الثبت در اداره ثبت شرکت ها و ارسال پستی اوراق فیزیکی
هزینه انتشار آگهی تغییرات در روزنامه رسمی و کثیرالانتشار
هزینه های مربوط به وکالت و حق التمبر
هزینه های مربوط به تنظیم و ثبت اشخاص حقوقی شرکت (معرفی نامه و استعلام های مربوطه)