افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده روشی است که در آن شرکت ها بدون آوردن نقدینگی جدید برای تقویت ساختار مالی مجموعه به کار می گیرند.
در این روش طلب های سهامداران از شرکت مانند واریزی های قبلی به حساب شرکت یا هزینه هایی که به جای شرکت پرداخت کرده اند به سهام تبدیل می شود. در واقع شرکت بدهی خود را به سهام تبدیل می کند و سرمایه اسمی خود را افزایش می دهد.
این شیوه از افزایش سرمایه شرکت برای مجموعه هایی مناسب است که از یک سو منابع نقدی لازم برای افزایش سرمایه ندارند اما از سوی دیگر مطالباتی به نفع سهامداران در دفاتر مالی شان ثبت شده است.
این فرآیند نیازمند تصویب مجمع عمومی فوق العاده، ارائه گزارش بازرس قانونی و ثبت صورتجلسه آن است که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
- برای مشاوره رایگان فرم زیر را کامل کنید
افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده چیست؟
افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران یکی از روش های تأمین مالی شرکت هاست که بدون ورود نقدینگی جدید انجام می شود.
در این روش شرکت طلب های قطعی و مستند سهامداران را که قبلا به صورت واریزی یا پرداخت هزینه برای شرکت انجام شده بودند را به سهام تبدیل می‌کند. به عبارت شرکت بدهی خود به سهامداران را به سرمایه تبدیل کرده و ساختار سرمایه ای خود را تقویت می کند.
این نوع افزایش سرمایه به ویژه زمانی کاربرد دارد که شرکت منابع نقدی کافی برای جذب آورده جدید ندارد اما در دفاتر مالی خود بدهی هایی به سهامداران به ثبت رسیده است.
مدارک لازم برای افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده
افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده نیازمند ارائه مدارکی مشخص به اداره ثبت شرکت هاست تا فرآیند به صورت قانونی ثبت شده و آگهی شود.
این مدارک نشان دهنده‌ی تأیید مطالبات سهامداران، رضایت آنها برای تبدیل بدهی به سهام و تصویب افزایش سرمایه توسط مجمع عمومی فوق العاده می باشد.
بسته به نوع شخصیت حقوقی شرکت (سهامی خاص یا عام) مدارک متفاوتی مورد نیاز می باشد.
مدارک عمومی مورد نیاز برای افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران به شرح زیر است:
- صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده با دستور افزایش سرمایه
- اظهارنامه افزایش سرمایه
- گزارش بازرس قانونی درباره تأیید مطالبات حال شده
- گزارش هیئت مدیره با ذکر دلایل افزایش سرمایه و جزئیات بدهی
- مدارک اثبات مطالبات سهامداران (فیش واریز، رسید رسمی، صورتحساب و...)
- روزنامه رسمی شامل آگهی تأسیس و آخرین تغییرات شرکت
- کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت مدیره و بازرسین
- کپی اساسنامه شرکت
- کپی مدارک شناسایی سهامداران دارای مطالبه
مدارک خاص برای شرکت های سهامی خاص
- فرم درخواست افزایش سرمایه مخصوص شرکت های سهامی خاص
- گواهی بانک در صورت وجود مانده حساب از محل واریز قبلی سهامداران (اختیاری)
مدارک خاص برای شرکت های سهامی عام
- مجوز افزایش سرمایه از سازمان بورس و اوراق بهادار
- آگهی دعوت سهامداران در روزنامه کثیرالانتشار شرکت
- صورتجلسه هیئت مدیره قبل از برگزاری مجمع برای پیشنهاد افزایش سرمایه
- صورتجلسه تأیید حسابرس معتمد سازمان بورس
- فرم تعهد پذیره نویسی توسط سهامداران
- نسخه‌ای از اطلاعیه افزایش سرمایه منتشرشده در سامانه کدال (در صورت انتشار)
مراحل افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده
برای افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده لازم است که مراحل مشخصی را به صورت دقیق و منظم طی کنید. این مراحل به طور کلی به شرح زیر می باشند:
- بررسی صورت های مالی و تعیین میزان مطالبات حال شده
- تصویب افزایش سرمایه در هیئت مدیره و تنظیم گزارش توجیهی
- بازرسی و تأیید گزارش توجیهی توسط بازرس قانونی
- ارسال مدارک به سازمان بورس (در صورت بورسی بودن شرکت)
- دعوت به مجمع عمومی فوق العاده و تصویب افزایش سرمایه
- تسویه مطالبات و تخصیص سهام جدید
- ثبت افزایش سرمایه در سامانه اداره ثبت شرکتها
در ادامه راجع به هر یک از این موارد به طور کامل توضیح می دهیم.
۱. بررسی صورت های مالی و تعیین میزان مطالبات حال شده
در مرحله اول شرکت باید مطالبات قطعی و حال شده سهامداران را سرشماری و تأیید کند.
این مطالبات معمولا شامل وجوه پرداختی قبلی یا خدماتی است که سهامدار در گذشته به شرکت ارائه داده و مستندات آن در دفاتر مالی ثبت شده است.
۲. تصویب افزایش سرمایه در هیئت مدیره و تنظیم گزارش توجیهی
در ادامه هیئت مدیره باید گزارش توجیهی افزایش سرمایه را با ذکر مبلغ، هدف و نحوه تأمین سرمایه (از محل مطالبات) تهیه و تصویب کند. این گزارش باید با اصول حسابداری و دلایل مالی همراه باشد.
۳. بازرسی و تأیید گزارش توجیهی توسط بازرس قانونی
گزارش توجیهی باید توسط بازرس قانونی شرکت بررسی و تأیید شود. بازرس نیز وظیفه دارد صحت مطالبات، روش افزایش سرمایه و آثار آن را از جنبه حقوقی و مالی ارزیابی کند.
۴. ارسال مدارک به سازمان بورس (در صورت بورسی بودن شرکت)
در شرکت های پذیرفته شده در سازمان بورس یا فرابورس، مدارک شامل گزارش توجیهی، صورت های مالی و اظهارنظر بازرس به سازمان بورس ارسال شده و پس از دریافت تأییدیه، آگهی دعوت به مجمع منتشر می شود.
۵. دعوت به مجمع عمومی فوق العاده و تصویب افزایش سرمایه
پس از دریافت تأییدیه ها، شرکت باید از سهامداران برای تشکیل مجمع عمومی فوق العاده دعوت کند. در این مجمع، افزایش سرمایه از محل مطالبات مورد رأی گیری و تصویب قرار می گیرد.
۶. تسویه مطالبات و تخصیص سهام جدید
پس از تصویب مجمع باید طلب سهامداران با سرمایه جدید تهاتر شود و به نسبت طلب، سهام جدید به آنها اختصاص می یابد. نکته مهم اینکه نیازی به پرداخت نقدی نیست چون مطالبات قبلا پرداخت شده اند.
۷. ثبت افزایش سرمایه در سامانه اداره ثبت شرکت ها
در نهایت لازم است که صورتجلسه مجمع و مدارک مربوط به اداره ثبت شرکت ها در سامانه مربوطه بارگزاری شده و این ثبت تغییرات شرکت را تکمیل نمایید.
در ادامه نیز پس از بررسی و تأیید اطلاعات از سوی کارشناسان اداره ثبت شرکتها، آگهی رسمی ثبت افزایش سرمایه صادر می گردد.
۷. ثبت افزایش سرمایه در سامانه اداره ثبت شرکت ها
در نهایت لازم است که صورتجلسه مجمع و مدارک مربوط به اداره ثبت شرکت ها در سامانه مربوطه بارگزاری شده و ثبت گردد.
در ادامه نیز پس از بررسی و تأیید اطلاعات از سوی کارشناسان اداره ثبت شرکتها، آگهی رسمی ثبت افزایش سرمایه صادر می گردد.
نکات مهم درباره افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده
درباره افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران نکات مهم و کلیدی وجود دارد که لازم است با آنها آشنا باشید. این نکات به شرح زیر هستند:
- در این روش سهامدارانی که قبلا به شرکت پول یا خدمات داده‌اند و شرکت به آنها بدهکار است نیازی به پرداخت مجدد وجه نقد ندارند و طلب آنها با سهام تهاتر می شود.
- مطالبات باید ثبت شده، واقعی و قابل استناد در دفاتر مالی شرکت باشند. بدهی های بدون مستند یا شفاهی پذیرفته نمی شوند.
- مطالبات باید حال شده باشند یعنی تاریخ پرداخت آنها گذشته باشد و امکان دریافت وجه نقد در لحظه برای سهامدار وجود داشته باشد. مطالبات مدت دار یا مشروط قابل استفاده نیستند.
- این نوع از افزایش سرمایه برای اجرا نیازمند تصویب در مجمع عمومی فوق العاده و طی کردن مراحل قانونی می باشد.
- در این روش هیئت مدیره باید گزارشی تهیه کند که در آن دلایل و آثار افزایش سرمایه ذکر شده باشد. این گزارش باید توسط بازرس قانونی بررسی و تأیید گردد.
سهامداران به میزان طلبی که دارند سهام جدید دریافت می کنند و این سهمیه معادل ارزش ریالی طلب آنها خواهد بود.
- روش افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده برای شرکت هایی مفید است که به سهامداران خود بدهکار هستند ولی نقدینگی برای بازپرداخت ندارند و در عین حال نیازمند افزایش سرمایه می باشند.
- اگر شرکت در بورس یا فرابورس پذیرفته شده باشد برای افزایش سرمایه نیاز به تأییدیه سازمان بورس و اوراق بهادار دارد.
پس از تصویب مجمع برای افزایش سرمایه، رابطه بدهکار و بستانکار بین شرکت و سهامدار پایان می یابد و از منظر حقوقی، طلب به سرمایه تبدیل می گردد.
جمع بندی
در یک جمع بندی نهایی می توان گفت که افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده یکی از روش های هوشمندانه برای تقویت سرمایه شرکت بدون ورود وجه نقد جدید محسوب می شود.
در این روش مطالبات قطعی و ثبت شده سهامداران با سهام جدید تهاتر می شود و شرکت بدهی خود را به سرمایه تبدیل می کند.
این فرآیند نیازمند گزارش توجیهی، تأیید بازرس قانونی و تصویب در مجمع عمومی فوق العاده است. به طور کلی این روش برای شرک ت‌هایی که نقدینگی محدود اما بدهی قابل تبدیل به سهام دارند، بسیار کارآمد است.
در نهایت این امر، ساختار مالی شرکت تقویت شده و سهامداران بدون آنکه وجهی پرداخت کرده باشند نیز مالکیت بیشتری در شرکت کسب می‌کنند.
