در مسیر فعالیت های تجاری بین المللی احتمالا دو اصطلاح مهم و پرتکرار «کارت بازرگانی» و «حق العمل کاری» بارها شنیده اید.
بسیاری از افراد این دو مفهوم را با یکدیگر اشتباه می گیرند یا تفاوت دقیق آنها را نمی دانند. در حالی که نقش، مسئولیت ها، الزامات قانونی و حتی کاربرد این دو واژه در فرآیند واردات و صادرات کاملا متفاوت است.
در این مطلب به صورت تخصصی، کاربردی و به زبان ساده تفاوت کارت بازرگانی و حق العمل کاری را بررسی می کنیم تا سوالات و ابهامات شما در این زمینه برطرف شود.
- برای مشاوره رایگان فرم زیر را کامل کنید
تعریف کارت بازرگانی و کاربرد آن
کارت بازرگانی مجوزی رسمی است که به اشخاص حقیقی یا حقوقی اجازه می دهد فعالیت های تجاری بین المللی مانند صادرات، واردات، ترخیص کالا، ثبت سفارش و… را به صورت قانونی انجام دهند.
این کارت توسط اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران صادر شده و تنها با داشتن آن می توان به طور مستقیم وارد فرآیندهای تجاری رسمی شد.
مزایای داشتن کارت بازرگانی به طور کلی عبارتند از:
- امکان واردات و صادرات کالا به صورت مستقیم
- امکان شرکت در مناقصات و مزایدات بین المللی
- امکان ثبت برند لاتین در حوزه تجارت خارجی
- دسترسی به مزایای قانونی صادرات از جمله معافیت های مالیاتی
کارت حق العمل کاری چیست؟
کارت حق العمل کاری مجوزی است که از سوی گمرک به افرادی داده می شود که به صورت تخصصی در زمینه ترخیص کالا از گمرک فعالیت می کنند.
این افراد که حق العمل‌کار یا ترخیص کار گمرکی نام دارند به نمایندگی از واردکنندگان یا صادرکنندگان امور گمرکی بدون آنکه مالک کالا باشند کالاها را پیگیری کرده و انجام می دهند. دریافت این کارت نیازمند داشتن تخصص در مقررات گمرکی، تجربه کاری و گذراندن دوره های آموزشی مرتبط است.
حق العمل‌کاران نقش واسطه ای بین صاحبان کالا و گمرک را ایفا می کنند و با آشنایی کامل به تشریفات گمرکی، روند ترخیص را سریع تر و دقیق تر پیش می برند.
این کارت برای افرادی مناسب است که قصد فعالیت در حوزه خدمات گمرکی و ترخیص کالا به صورت حرفه ای دارند.
تفاوت کارت بازرگانی و حق العمل کاری
کارت بازرگانی و حق العمل کاری از جهات مختلفی با یکدیگر تفاوت داشته و هر یک کاربرد بخصوصی دارند. به طور کلی تفاوت های این دو مورد را می توان به موارد زیر تقسیم بندی کرد:
- تفاوت از نظر نوع فعالیت
- تفاوت از نظر مالیکت کالا
- تفاوت در مرجع صدور کارت
- تفاوت در نوع مهارت و تخصص لازم
- تفاوت در نوع مسئولیت و نقش در تجارت
- تفاوت در نوع استفاده
۱. تفاوت از نظر نوع فعالیت
کارت بازرگانی برای افرادی صادر می شود که می خواهند مستقیما به واردات، صادرات، خرید و فروش کالا در سطح بین المللی بپردازند. دارندگان این کارت خودشان تاجر محسوب می شوند و معاملات تجاری را به نام خود انجام می دهند.
در مقابل کارت حق العمل کاری به کسانی داده می شود که به عنوان ترخیص کار یا نماینده صاحبان کالا، مراحل گمرکی و ترخیص را برای دیگران انجام می دهند. آنها خودشان فعالیت تجاری ندارند بلکه خدمات گمرکی ارائه می کنند.
۲. تفاوت از نظر مالیکت کالا
دارنده کارت بازرگانی مالک کالا به حساب می آید. یعنی کالای وارد شده یا صادر شده به نام خود فرد ثبت می شود و تمامی مسئولیت های آن نیز بر عهده خودش است.
اما کسی که کارت حق العمل کاری دارد فقط نماینده قانونی صاحب کالاست و مالکیتی نسبت به کالا ندارد. نقش او فقط در انجام امور گمرکی و ترخیص به نمایندگی از مالک کالا خلاصه می شود.
۳. تفاوت در مرجع صدور کارت
دیگر تفاوت کارت بازرگانی و حق العمل کاری در نهاد صادر کننده آن است.
کارت بازرگانی توسط اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با تأیید وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) صادر می شود. حتی تمدید کارت بازرگانی توسط این سازمان انجام می گیرد.
اما کارت حق العمل‌کاری به صورت مستقیم توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران صادر می گردد و شامل ارزیابی تخصصی، آزمون و تأیید صلاحیت حرفه ای است.
۴. تفاوت در نوع مهارت و تخصص لازم
برای دریافت کارت بازرگانی نیاز به تخصص گمرکی یا فنی خاصی نیست اما باید شرایطی مانند سابقه فعالیت اقتصادی، حساب بانکی معتبر، کد اقتصادی و تأیید صلاحیت عمومی را دارا باشید.
در مقابل دریافت کارت حق العمل کاری مستلزم داشتن دانش تخصصی در زمینه قوانین و مقررات گمرکی است. متقاضی باید در آزمون های گمرک شرکت کند و پس از تأیید علمی و تجربی، موفق به اخذ کارت خواهد شد.
۵. تفاوت در نوع مسئولیت و نقش در تجارت
دارنده کارت بازرگانی شخصی است که تجارت خارجی را به طور مستقیم و برای خود انجام می دهد. مسئولیت مالی، حقوقی و قانونی کالا نیز با اوست.
اما حق العمکار تنها به عنوان واسطه یا نماینده فعالیت می کند و مسئولیتی بابت کالا به‌عنوان مالک ندارد؛ مگر در چارچوب قرارداد حق العمل کاری.
۶. تفاوت در نوع استفاده
کارت بازرگانی برای کسانی مناسب است که می خواهند فعالیت اقتصادی بین المللی داشته باشند، اقدام به واردات یا صادرات کنند و سود مستقیم تجاری داشته باشند.
در طرف دیگر کارت حق العمل‌کاری مناسب افرادی است که علاقه مند به ارائه خدمات گمرکی، ترخیص کالا و کار در حوزه لجستیک و حمل و نقل هستند؛ بدون اینکه درگیر مالکیت کالا شوند.
نتیجه گیری
در یک جمع بندی نهایی کارت بازرگانی و کارت حق العمل‌کاری هر دو در بستر تجارت بین المللی نقش دارند اما ماهیت آنها کاملا متفاوت است.
کارت بازرگانی برای افرادی است که قصد دارند به عنوان تاجر، مستقیما واردات یا صادرات انجام دهند و مالک کالا باشند.
در مقابل کارت حق العمل کاری مخصوص افرادی است که به صورت تخصصی در امور گمرکی فعالیت کرده و ترخیص کالا را به نمایندگی از دیگران انجام می دهند.
تفاوت اصلی این دو در نقش، مسئولیت و نوع فعالیت خلاصه می شود.
حال اگر هدف شما تجارت و سود از مالکیت کالاست اخذ کارت بازرگانی برای شما مناسب تر می باشد اما اگر علاقه مند به ارائه خدمات حرفه‌ای گمرکی هستید کارت حق العمل‌کاری گزینه بهتری برایتان محسوب می شود.
